Financial Model Là Gì | 10 Bước Xây Dựng Mô Hình Tài Chính

Financial Model (mô hình tài chính) là một phương pháp phân tích và dự đoán về tài chính, được sử dụng để xác định giá trị và hiệu quả của các dự án và chiến lược đầu tư. Trong bối cảnh kinh doanh hiện nay, Financial Model đóng vai trò rất quan trọng để giúp các doanh nghiệp đưa ra quyết định tài chính chính xác và hiệu quả.

Bạn đang tìm kiếm thông tin về Financial Model? Hãy đọc tiếp để tìm hiểu thêm về khái niệm và ý nghĩa của nó.

Định nghĩa về mô hình tài chính

Một mô hình tài chính (Financial Model) là một công cụ quan trọng để giúp doanh nghiệp dự đoán kết quả hoạt động tài chính trong tương lai bằng cách tổng hợp kết quả hoạt động cùng với các yếu tố đầu vào và giả định cụ thể. Với phương pháp định lượng, mô hình tài chính cho phép tính toán các kết quả tài chính của các quyết định hoặc chính sách dự định được đưa ra, như đầu tư vào một dự án hay sản phẩm cụ thể, hay quyết định về việc thuê hoặc mua tài sản.

Việc xây dựng một mô hình tài chính đòi hỏi các kỹ năng và lĩnh vực khác nhau, bao gồm kiến thức về hoạt động của doanh nghiệp, kế toán, tài chính doanh nghiệp, cùng với các kỹ thuật về hàm tài chính và bảng tính Excel. Mô hình tài chính là kết quả của việc kết hợp những kỹ năng này để phân tích kết quả hoạt động doanh nghiệp, từ đó đưa ra các phân tích và dự đoán về cách doanh nghiệp sẽ phản ứng lại với các tình huống hay sự kiện kinh tế khác nhau.

Ví dụ, mô hình tài chính có thể giúp đánh giá tác động của việc tăng lãi suất cho vay hoặc giảm tỷ giá đến hoạt động của doanh nghiệp, hay giúp quyết định tỷ lệ phân phối vốn góp và vốn vay tối ưu cho một dự án cụ thể.

Vai trò của mô hình tài chính

Mô hình tài chính có vai trò rất quan trọng trong việc đưa ra các dự báo và quyết định tài chính. Các mô hình tài chính thường được sử dụng để đánh giá rủi ro và sinh lời trong các hoạt động đầu tư và quản lý tài sản.

Cụ thể, mô hình tài chính giúp cho các nhà đầu tư, các quản lý tài sản và các chuyên gia tài chính có thể dự đoán được mức độ rủi ro và tiềm năng sinh lời của các khoản đầu tư hoặc các sản phẩm tài chính. Đồng thời, mô hình tài chính cũng giúp các chuyên gia tài chính và quản lý tài sản đưa ra các quyết định quản lý rủi ro và phân bổ tài sản hiệu quả.

Các mô hình tài chính cũng được sử dụng trong việc phân tích các hoạt động tài chính, bao gồm phân tích tài chính doanh nghiệp, phân tích tài chính cá nhân và các hoạt động tài chính khác. Chúng giúp các chuyên gia tài chính có thể đưa ra các dự đoán về các chỉ số tài chính và đánh giá các kịch bản tài chính khác nhau.

Ngoài ra, các mô hình tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện lỗ hổng trong các quy trình tài chính và giúp cải thiện chất lượng và hiệu quả của các quy trình này.

Các loại mô hình tài chính căn bản

Một mô hình tài chính sử dụng các biến đầu vào như dòng tiền, kế hoạch đầu tư, vay và trả nợ, khấu hao, tồn kho, tỷ lệ lạm phát và lãi suất để tính toán kết quả đầu ra và đánh giá tác động của chúng đối với tài chính doanh nghiệp.

Điều này giúp doanh nghiệp mô hình hóa quyết định của mình, dự báo nghĩa vụ tài chính và lợi ích, và đáp ứng các yêu cầu từ các nhà đầu tư hoặc người cho vay.

Mô hình 3 câu lệnh – Mô hình 3 câu lệnh

Một mô hình tài chính cơ bản dựa trên các khối xây dựng, trong đó các khối cụ thể bao gồm báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ, được liên kết với các công thức trong Excel để tạo ra một mô hình tài chính toàn diện.

Mô hình này cho phép người dùng quan sát các biến động của các thành phần riêng lẻ và hiểu được những thay đổi trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Khi một thành phần thay đổi, mô hình sẽ hiển thị sự thay đổi của toàn bộ mô hình và cho phép người dùng thấy kết quả của sự thay đổi này.

Để xây dựng một mô hình như vậy, người lập mô hình cần có kiến thức về kế toán, tài chính và kỹ năng sử dụng Excel.

Mô hình DCF dòng tiền chiết khấu

Mô hình tài chính này được phát triển dựa trên cơ sở của ba báo cáo tài chính chính (báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ) nhưng được tập trung vào phân tích dòng tiền để tính toán giá trị của doanh nghiệp.

Mô hình này sử dụng dòng tiền để đánh giá giá trị của doanh nghiệp, bằng cách sử dụng công cụ chiết khấu dòng tiền (DCF) để tính toán giá trị hiện tại ròng (NPV) và tỷ suất lợi nhuận nội bộ (IRR) của các khoản đầu tư có dòng tiền không định kỳ hoặc dòng tiền định kỳ, từ đó xác định hiệu quả của các quyết định đầu tư.

Để thực hiện điều này, mô hình DCF sẽ đánh giá các dòng tiền từ ba báo cáo tài chính trên bằng cách điều chỉnh hoặc chiết khấu các dòng tiền này trong tương lai. Cụ thể, chúng tôi sử dụng hàm XNPV trong Excel để chiết khấu các dòng tiền đến thời điểm hiện tại với tỷ lệ chiết khấu được tính dựa trên chi phí vốn bình quân gia quyền (WACC) của doanh nghiệp.

Ai là người xây dựng mô hình tài chính?

Ví dụ: Các chủ ngân hàng, đặc biệt là các chủ ngân hàng đầu tư, là những người sử dụng nhiều các mô hình tài chính. Do bản chất của các tổ chức tài chính, mô hình hóa là một phần của văn hóa công ty – cốt lõi của doanh nghiệp được xây dựng dựa trên các mô hình tài chính.

Bất kỳ ai làm việc trong ngành ngân hàng đều phải có ít nhất kiến ​​thức về bảng tính và mô hình tài chính. Do rủi ro liên quan đến cho vay và các hoạt động tài chính khác, tổ chức này sẽ có hệ thống mô hình tài chính rất phức tạp để đảm bảo rằng rủi ro được quản lý một cách hiệu quả.

Bên ngoài ngành ngân hàng, kế toán là những người sử dụng chiếm phần lớn. Các chủ ngân hàng thường đánh giá các công ty khác về rủi ro tín dụng và các biện pháp khác. Tuy nhiên, các mô hình của kế toán viên thường hướng nội hơn, tập trung vào báo cáo và phân tích hoạt động nội bộ, đánh giá dự án, định giá và khả năng sinh lời.

Làm thế nào để học mô hình tài chính?

Để học mô hình tài chính hiệu quả, thực hành là cách tốt nhất. Xây dựng mô hình tài chính đòi hỏi nhiều năm kinh nghiệm để trở thành chuyên gia và bạn cần phải học bằng cách làm. Đọc các báo cáo nghiên cứu là một cách hữu ích để thực hành, vì nó giúp bạn so sánh kết quả của mình với các kết quả đã được công bố.

Xem xét tình hình tài chính lịch sử của một công ty trưởng thành và xây dựng mô hình đường phẳng cho tương lai là một trong những cách tốt nhất để thực hành. Tính toán giá trị hiện tại ròng trên mỗi cổ phiếu và so sánh nó với giá cổ phiếu hiện tại hoặc giá mục tiêu trong các báo cáo nghiên cứu sẽ giúp bạn nâng cao kỹ năng xây dựng mô hình tài chính.

Các phương pháp lập mô hình tài chính

Mẹo và thủ thuật Excel

Điều rất quan trọng là tuân theo các phương pháp hay nhất trong Excel khi xây dựng mô hình:

• Hạn chế hoặc loại bỏ việc sử dụng chuột của bạn (các phím tắt nhanh hơn nhiều)
• Sử dụng phông chữ màu xanh lam cho các mã cứng và đầu vào (công thức có thể giữ nguyên màu đen)
• Giữ các công thức đơn giản và chia nhỏ các phép tính phức tạp thành các bước
• Đảm bảo bạn biết cách sử dụng các công thức và hàm quan trọng nhất của Excel
• Sử dụng INDEX và MATCH thay vì VLOOKUP để truy vấn dữ liệu
• Sử dụng chức năng CHỌN để xây dựng các tình huống

Định dạng

Phân biệt rõ ràng giữa đầu vào và đầu ra trong mô hình tài chính là điều cần thiết. Để đạt được điều này, ta có thể sử dụng các quy ước định dạng như làm cho đầu vào có màu xanh lam và công thức có màu đen. Ngoài ra, ta cũng có thể áp dụng các quy ước khác như tô bóng ô hoặc sử dụng đường viền để tạo sự phân biệt rõ ràng giữa các phần trong mô hình.

Bố cục và thiết kế mô hình

Điều quan trọng là phải thiết kế mô hình tài chính sao cho có cấu trúc hợp lý và dễ dàng theo dõi. Điều này thường đạt được bằng cách xây dựng toàn bộ mô hình trên một trang tính và sử dụng các nhóm để tạo các phần khác nhau. Việc này giúp cho việc mở rộng hoặc thu nhỏ mô hình và di chuyển xung quanh mô hình trở nên dễ dàng hơn.

Các phần chính cần bao gồm trong một mô hình tài chính (từ trên xuống dưới) là:

• Giả định và trình điều khiển
• Báo cáo thu nhập
• Bảng cân đối kế toán
• Báo cáo lưu chuyển tiền mặt
• Lịch trình hỗ trợ
• Định giá
• Phân tích độ nhạy
• Đồ thị và biểu đồ

10 bước xây dựng mô hình tài chính

Mô hình tài chính là một quá trình lặp đi lặp lại. Bạn phải cắt bỏ ở các phần khác nhau cho đến khi cuối cùng bạn có thể gắn tất cả lại với nhau. Dưới đây là bảng phân tích từng bước về nơi bạn nên bắt đầu và cách cuối cùng kết nối tất cả các dấu chấm.

Kết quả lịch sử và giả định

Mô hình tài chính bắt đầu từ việc thu thập kết quả lịch sử của công ty. Để xây dựng mô hình, bạn có thể tải các báo cáo tài chính ba năm gần đây và nhập chúng vào một ứng dụng như Excel.

Tiếp theo, bạn có thể thiết kế các giả định cho giai đoạn lịch sử bằng cách tính toán các chỉ số quan trọng như tốc độ tăng trưởng doanh thu, biên lợi nhuận gộp, chi phí biến động, chi phí cố định, số ngày trả tiền cho nhà cung cấp, số ngày tồn kho và số ngày thu tiền của công ty. Sau đó, bạn có thể nhập các giả định này vào mô hình dự báo theo cách mã hóa chúng thành mã cứng.

Việc thiết kế các giả định này giúp xác định những yếu tố quan trọng và đưa ra những giả định hợp lý cho mô hình tài chính. Nó giúp bạn hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của công ty và tạo ra một cơ sở cho các phân tích dự báo và định giá tài sản.

Sau đó, bạn có thể dựa trên các giả định này để thiết kế một mô hình toàn diện hơn, đưa ra dự báo tài chính và phân tích động lực kinh doanh của công ty trong tương lai.

Bắt đầu báo cáo thu nhập

Sau khi đưa ra các giả định dự báo, bạn có thể tính toán các khoản thu nhập trên cùng của báo cáo tài chính bao gồm doanh thu, giá vốn hàng bán, lợi nhuận gộp và chi phí hoạt động để đạt được EBITDA. Tuy nhiên, để tính toán các khoản khấu hao, chi phí lãi vay và thuế, bạn cần phải đợi cho đến khi có thông tin chính xác về các yếu tố này.

Bắt đầu bảng cân đối kế toán

Xây dựng lịch trình hỗ trợ

Trước khi hoàn thành báo cáo thu nhập và bảng cân đối kế toán, bạn cần tạo lịch trình cho các tài sản vốn như Tài sản, Nhà máy & Thiết bị (PP&E), cũng như các khoản nợ và lãi. Lịch trình PP&E sẽ bao gồm chi phí vốn và khấu hao trong suốt giai đoạn dự báo, tính từ giai đoạn lịch sử.

Lịch trình nợ cũng sẽ tính toán tăng trưởng của các khoản nợ và các khoản trả nợ trong suốt giai đoạn dự báo, dựa trên các giả định về lãi suất và thời hạn nợ. Số tiền lãi phải trả sẽ dựa trên số dư nợ bình quân trong suốt giai đoạn dự báo.

Hoàn thành báo cáo thu nhập và bảng cân đối kế toán

Xây dựng báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Sau khi hoàn thành báo cáo thu nhập và bảng cân đối kế toán, ta có thể tạo báo cáo lưu chuyển tiền tệ bằng phương pháp đối chiếu. Đầu tiên, ta bắt đầu với thu nhập ròng và thêm khấu hao, sau đó điều chỉnh các thay đổi trong các khoản lưu động không dùng tiền mặt để tính toán tiền mặt từ hoạt động kinh doanh.

Tiền mặt này sau đó có thể được sử dụng để đầu tư, là chức năng của chi tiêu vốn trong lịch trình PP&E, hoặc để trả nợ và tăng vốn, là chức năng của các giả định được đặt ra về việc tăng nợ và vốn chủ sở hữu.

Thực hiện phân tích DCF

Thêm phân tích độ nhạy và các kịch bản

Sau khi hoàn tất các phân tích và định giá DCF, cần kết hợp phân tích độ nhạy và các kịch bản vào mô hình để xác định tác động của các giả định cơ bản đến giá trị của công ty hoặc các chỉ số khác. Mục đích của phân tích này là để đánh giá rủi ro của khoản đầu tư hoặc lập kế hoạch kinh doanh.

Ví dụ, phân tích độ nhạy có thể giúp cho công ty đánh giá xem liệu có cần huy động tiền nếu khối lượng bán hàng giảm một tỷ lệ nhất định.

Xây dựng biểu đồ và đồ thị

Truyền tải kết quả một cách rõ ràng là điều rất quan trọng và khác biệt đáng kể so với việc chỉ là một nhà phân tích tài chính giỏi. Để hiển thị kết quả của mô hình tài chính một cách hiệu quả nhất, nên sử dụng biểu đồ và đồ thị.

Điều này đặc biệt quan trọng với các giám đốc điều hành, vì họ thường không có đủ thời gian và kiên nhẫn để xem xét chi tiết hoạt động bên trong của mô hình. Vì vậy, sử dụng biểu đồ là một cách hiệu quả hơn rất nhiều để truyền tải kết quả một cách dễ hiểu và nhanh chóng.

Kiểm tra căng thẳng và đánh giá mô hình

Lời kết

Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tài chính và đầu tư cũng như hiểu rõ hơn về tính chất và tầm quan trọng của Financial Model đối với doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Hãy tiếp tục truy cập Website Chuyên Nghiệp để tìm hiểu thêm về các chủ đề liên quan đến tài chính, đầu tư và kinh doanh. Chúng tôi cam kết cung cấp những thông tin chính xác và hữu ích nhất để giúp bạn đạt được thành công trong sự nghiệp của mình.