Kỹ Năng Tư Duy Của Nhà Quản Trị | 4 Cách Rèn Luyện

Vậy, những kỹ năng tư duy nào quan trọng đối với nhà quản trị? Làm thế nào để ứng dụng kỹ năng tư duy trong quản trị doanh nghiệp? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Kỹ năng tư duy của nhà quản trị là gì?

Kỹ năng tư duy (Conceptual Skills) hiểu đơn giản là khả năng cho phép một cá nhân nhìn nhận một cách sâu sắc, đa chiều về các tình huống phức tạp và phát triển các giải pháp sáng tạo.

Từ góc độ tổ chức, kỹ năng tư duy của nhà quản trị là khả năng nhìn nhận các vấn đề phức tạp của tổ chức thông qua bức tranh tổng thể và tìm ra mối liên hệ, sự ảnh hưởng lẫn nhau giữa các bộ phận để tìm ra giải pháp tối ưu nhất. Kỹ năng tư duy luôn đặt nhà quản trị vào những tình huống giả định, kích thích họ nảy sinh ra những ý tưởng mới và chuyển đổi suy nghĩ thành các giải pháp định hướng hành động.

Kỹ năng tư duy của nhà quản trị cấp cao đặc biệt quan trọng đối với một tổ chức, đòi hỏi họ phải thấu hiểu bản chất của các đường lối chính sách, chiến lược phát triển của công ty, đồng thời có khả năng phân tích, dự đoán cho những mục tiêu trong tương lai.

Tầm quan trọng của kỹ năng tư duy của nhà quản trị

Đầu tiên, một công ty bao gồm nhiều yếu tố kinh doanh hoặc chức năng như bán hàng, tiếp thị, tài chính, sản xuất … Tất cả các yếu tố kinh doanh này có những mục tiêu khác nhau, thậm chí có thể hoàn toàn trái ngược nhau. Kỹ năng khái niệm sẽ giúp các nhà quản lý nhìn rộng ra cả ngoài mục tiêu của các phòng ban trong công ty họ, giúp họ tư duy hệ thống, đồng thời có thể phân tích mối liên hệ giữa các bộ phận, các vấn đề. Vì thế, việc đưa ra các quyết định để đáp ứng các mục tiêu kinh doanh của công ty sẽ không phải là quá khó khăn.

Kỹ năng này đặc biệt cần thiết đối với các nhà quản lý cấp cao hơn là đối với các nhà quản lý cấp trung, và không bắt buộc đối với các nhà quản lý cấp một. Sự quan trọng của kỹ năng tư duy trừu tượng tỉ lệ thuận với thứ bậc của các vị trí quản lý, khi thứ bậc của vị trí quản lý tăng lên thì sự cần thiết của mỗi nhà quản lý cho kỹ năng này cũng phải tăng lên.

Các kỹ năng tư duy nhà quản trị cần có

Kỹ năng tư duy được phân ra thành rất nhiều loại, việc hiểu biết và thành thạo mỗi loại kỹ năng sẽ đi kèm với những lợi ích khác nhau. Trong bài viết này chúng tôi sẽ tập trung trình bày những kỹ năng tư duy trong quản trị và ví dụ kỹ năng tư duy của nhà quản trị trong thực tế.

1. Kỹ năng tư duy phân tích (Analytical skills)

Cũng như khi bắt đầu giải một bài toán, việc đầu tiên cần làm là “giải mã” dữ liệu được cho ở đề bài, phân tích là bước đặt nền móng để nhà quản trị tiếp cận vấn đề. Kỹ năng phân tích đòi hỏi nhà quản trị phải thu thập và phân loại tất cả những dữ liệu liên quan đến vấn đề, sau đó đưa ra nhận xét, đánh giá để phục vụ cho việc ra quyết định. Tư duy phân tích giúp nhà quản trị nhìn nhận vấn đề dưới góc độ đa chiều, từ đó thấu hiểu sâu sắc vấn đề mà mình đang gặp phải và tìm ra định hướng phù hợp.

Một công cụ mà bạn có thể sử dụng để hỗ trợ tư duy phân tích là mô hình SWOT, mô hình này bao gồm:

• Strengths (Điểm mạnh): Điểm mạnh của doanh nghiệp là gì? Điểm mạnh này giúp trong việc giải quyết vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải?
• Weaknesses (Điểm yếu): Doanh nghiệp có những điểm yếu nào? Những điểm yếu này có gây cản trở cho việc giải quyết vấn đề hay không?
• Opportunities (Cơ hội): Những tiềm năng nào giúp doanh nghiệp thành công?
• Threats (Thách thức): Những thách thức đối với doanh nghiệp là gì? Mức độ ảnh hưởng của chúng đến doanh nghiệp?

Giả sử bạn đang lên kế hoạch thành lập một startup về sản phẩm công nghệ nhưng đang gặp khó khăn trong việc quyết định thị trường mục tiêu. Trong tình huống này, việc sử dụng kỹ năng tư duy phân tích sẽ giúp bạn đặt kế hoạch của mình dưới một góc nhìn đa chiều. Bạn có thể bắt đầu bằng việc đặt các câu hỏi sau để phân tích:

• Xu hướng thị trường ngách hiện tại là gì? Thị trường này đang phát triển ra sao và có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai không?
• Sản phẩm của mình có đáp ứng được nhu cầu của thị trường không? Thị trường đang cần những tính năng gì và sản phẩm của bạn có đáp ứng được những yêu cầu đó không?
• Sản phẩm của mình có ưu điểm gì so với các sản phẩm cạnh tranh trên thị trường? Bạn cần phát triển những điểm mạnh của sản phẩm để tạo sự khác biệt và thu hút khách hàng.
• Những điểm yếu nào cần phải khắc phục để sản phẩm phù hợp với thị trường? Bạn cần tìm hiểu và đưa ra giải pháp để khắc phục những điểm yếu đó.

Dựa trên kết quả phân tích của mình, bạn có thể đánh giá tính khả thi của ý tưởng kinh doanh của mình và điều chỉnh kế hoạch của mình để phù hợp với thị trường. Qua đó, bạn sẽ tăng cơ hội thành công cho startup của mình.

2. Kỹ năng tư duy ra quyết định (Decision-making skills)

Kỹ năng tư duy ra quyết định của nhà quản trị là khả năng xác định và lựa chọn một lựa chọn tốt nhất trong tình huống không chắc chắn hoặc phức tạp để đạt được mục tiêu kinh doanh của công ty. Nhà quản trị cần phải thu thập và phân tích thông tin, đánh giá các tùy chọn và thực hiện quyết định dựa trên các tiêu chí như hiệu quả, khả năng thực hiện và rủi ro.

Các bước cơ bản để phát triển kỹ năng tư duy ra quyết định của nhà quản trị bao gồm:

• Thu thập thông tin: Nhà quản trị cần thu thập thông tin liên quan đến tình huống và các tùy chọn có sẵn để giải quyết vấn đề.
• Phân tích thông tin: Nhà quản trị cần phân tích các thông tin thu thập được để đánh giá các tùy chọn và dự đoán kết quả có thể xảy ra.
• Xác định các tùy chọn: Sau khi phân tích thông tin, nhà quản trị sẽ xác định các tùy chọn có sẵn để giải quyết vấn đề.
• Đánh giá và so sánh các tùy chọn: Nhà quản trị cần đánh giá các tùy chọn dựa trên các tiêu chí như hiệu quả, khả năng thực hiện và rủi ro.
• Lựa chọn tối ưu: Sau khi đánh giá và so sánh các tùy chọn, nhà quản trị sẽ lựa chọn tùy chọn tốt nhất và đưa ra quyết định.
• Thực hiện và theo dõi kết quả: Nhà quản trị cần thực hiện quyết định và theo dõi kết quả để đánh giá hiệu quả của quyết định và điều chỉnh nếu cần thiết.

Giả sử bạn là chủ một chuỗi nhà hàng ẩm thực nổi tiếng. Gần đây, khách hàng đã phản ánh về chất lượng sản phẩm của bạn, và sự việc này có thể dẫn đến mất mát lớn nếu không được giải quyết kịp thời. Vì vậy, bạn quyết định mời Ban quản lý an toàn thực phẩm đến kiểm tra và cấp giấy chứng nhận để đảm bảo vệ sinh và chất lượng thực phẩm của bạn. Bằng việc sử dụng kỹ năng ra quyết định nhanh chóng, bạn đã giúp doanh nghiệp của mình xử lý tình huống này một cách hiệu quả và lấy lại được lòng tin của khách hàng.

3. Kỹ năng tư duy phản biện (Critical thinking skills)

Kỹ năng tư duy phản biện (Critical thinking skills) của nhà quản trị là khả năng đánh giá một vấn đề hoặc tình huống từ nhiều khía cạnh khác nhau, tìm kiếm và đánh giá thông tin một cách khách quan, xác định các giả định, phân tích các tình huống phức tạp và đưa ra quyết định có logic và hợp lý.

Các kỹ năng phản biện được áp dụng trong việc giải quyết các vấn đề, phân tích các tình huống phức tạp và đưa ra quyết định trong một môi trường kinh doanh có tính độc lập và sáng tạo. Các nhà quản trị cần có khả năng suy luận, phân tích, đánh giá và đưa ra quyết định hợp lý và có cơ sở chính xác. Kỹ năng tư duy phản biện cũng giúp cho nhà quản trị có thể đưa ra những ý kiến đánh giá chính xác, xác định nguồn gốc vấn đề và đưa ra những phương án giải quyết hợp lý.

Để phát huy kỹ năng tư duy phản biện của mình, bạn có thể sử dụng những câu hỏi sau:

• Vấn đề này giống và khác gì so với những vấn đề còn lại?
• Các kết quả có thể xảy ra là gì?
• Phương pháp này có còn hiệu quả nếu áp dụng trong tình huống khác?
• Bạn có đồng ý với quan điểm này hay không? Bằng chứng thuyết phục?

Ví dụ, khi một công ty quyết định phát triển một sản phẩm game online dành cho dân văn phòng nhằm giải trí trong giờ nghỉ. Tuy nhiên, sau khi nghe ý kiến của chuyên viên nghiên cứu thị trường, nhà quản trị cần phải sử dụng kỹ năng phản biện để xem xét lại dự án. Chuyên viên này đã phản biện rằng nhân viên văn phòng thường phải ngồi làm việc trong thời gian dài, vì vậy chơi game trên máy tính có thể dễ dàng gây mỏi mắt và mệt mỏi. Nhà quản trị cần phải xem xét lại ý tưởng và tìm kiếm những giải pháp khác để đáp ứng nhu cầu giải trí của nhân viên văn phòng một cách an toàn và hiệu quả hơn.

4. Kỹ năng tư duy sáng tạo (Creative skills)

Kỹ năng tư duy sáng tạo của nhà quản trị là khả năng tạo ra những ý tưởng mới và khác biệt để giải quyết các vấn đề khó khăn hoặc đưa ra các giải pháp tối ưu cho doanh nghiệp. Những nhà quản trị có kỹ năng tư duy sáng tạo thường có khả năng nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, tìm ra những cách tiếp cận khác nhau để giải quyết vấn đề và đưa ra các ý tưởng mới để phát triển doanh nghiệp. Một số câu hỏi được sử dụng trong tư duy sáng tạo để đánh giá “tính mới” của một giải pháp như sau:

• Điều này đã từng xảy ra trước đó chưa?
• Sẽ như thế nào nếu thực hiện phương án này?
• Liệu có cách làm khác hay không?
• Vấn đề này có thể tiếp cận theo một góc độ khác không?

Ví dụ: Cùng đứng lớp đào tạo nội bộ về kỹ năng bán hàng cho nhân viên kinh doanh nhưng mỗi giáo viên sẽ áp dụng các cách truyền đạt khác nhau:

• Giáo viên thứ nhất sẽ tập trung vào việc phổ biến nội dung bằng cách sử dụng các video tình huống bán hàng. Điều này giúp học viên có thể xem lại và tự học tập nếu cần thiết.
• Giáo viên thứ hai sẽ đặt ra các tình huống bán hàng cụ thể và yêu cầu học viên tư duy để giải quyết tình huống. Qua đó, học viên sẽ học được cách đối phó với các tình huống khó khăn và phát triển khả năng tư duy sáng tạo.
• Giáo viên thứ ba sẽ phổ biến nội dung và cho học viên thực hành bán hàng bằng cách đóng vai tương tác với nhau. Điều này giúp học viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp và tăng khả năng thích ứng với các tình huống khác nhau.

4 cách rèn luyện kỹ năng tư duy của nhà quản trị

Chăm chỉ giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp là khả năng ảnh hưởng đến người khác thông qua việc sử dụng lời nói và cử chỉ phi ngôn từ. Kỹ năng này giúp cho bạn có khả năng tiếp nhận và đưa ra các giải pháp cho những vấn đề mới, cũng như truyền tải ý tưởng của mình một cách dễ dàng và hiệu quả đến người khác. Với kỹ năng giao tiếp tốt, bạn có thể dễ dàng tương tác với đồng nghiệp hoặc cộng tác viên của mình, khuyến khích họ để đạt được những thành công mới và cùng nhau hướng tới các mục tiêu kinh doanh.

Không ngại tranh luận

Tranh luận được coi là một công cụ tuyệt vời để thúc đẩy kỹ năng tư duy, mặc dù nhiều người có xu hướng tránh xa xung đột. Tuy nhiên, cần nhớ rằng mục tiêu cuối cùng của tranh luận không phải là chiến thắng hoặc chứng minh đúng sai, mà là tìm ra giải pháp tối ưu nhất cho vấn đề đang được bàn luận. Trong quá trình tranh luận, bạn sẽ cần phải kết hợp kỹ năng tư duy với các kỹ năng khác như kỹ năng lắng nghe, giao tiếp, và thuyết phục để có thể đạt được kết quả tích cực.

Đọc, đọc nữa, đọc mãi!

Có một cách đơn giản để cải thiện kỹ năng tư duy của bạn, đó là đọc thường xuyên. Hãy chọn những cuốn sách hoặc báo, tạp chí mà bạn thích, tuy nhiên hãy tìm kiếm những tài liệu có thể thách thức khả năng tư duy trừu tượng của bạn. Đọc sách không chỉ giúp bạn học hỏi từ lối tư duy của người khác, mà còn giúp bạn phát triển góc nhìn của chính mình.

Nắm vững kiến thức chuyên môn

Để kỹ năng tư duy phát huy tối đa, bạn cần có kiến thức chuyên môn vững và rành mạch. Việc tư duy để phát triển kế hoạch tiếp thị sẽ không hiệu quả nếu bạn thiếu kiến thức cơ bản về lĩnh vực Marketing. Để trở thành một nhà lãnh đạo thực sự, bạn cần liên tục học hỏi và trau dồi kiến thức chuyên môn của mình, kết hợp với khả năng tư duy để đưa ra quyết định đúng đắn và thành công trong sự nghiệp.

Lời kết

Với mong muốn hỗ trợ cho các nhà quản trị cải thiện kỹ năng tư duy của mình, Website Chuyên Nghiệp đã cung cấp cho bạn những kiến thức và kinh nghiệm hữu ích để áp dụng vào công việc quản trị của mình. Hy vọng với những thông tin chúng tôi cung cấp, bạn sẽ ngày càng trở nên thành thạo hơn trong việc sử dụng kỹ năng tư duy để đưa ra những quyết định đúng đắn, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh và đem lại lợi ích cho doanh nghiệp của mình.

Hãy đón đọc các bài viết mới nhất của Website Chuyên Nghiệp để luôn cập nhật những kiến thức mới nhất và áp dụng vào công việc của mình.