VPN là gì và vì sao đây là một biện pháp bảo vệ quyền riêng tư trực tuyến hàng đầu được nhiều người sử dụng? Việc sử dụng internet đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết, nhưng cùng với đó là những lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư trực tuyến. Trong bài viết này, Web Chuyên Nghiệp sẽ cùng bạn tìm hiểu về VPN và những lợi ích của dịch vụ này với người dùng.
VPN là gì?
VPN là viết tắt của “Virtual Private Network” (Mạng riêng tư ảo), một công nghệ cho phép bạn tạo ra một kết nối an toàn và mã hóa từ thiết bị của bạn đến một máy chủ trực tuyến. VPN thường được các tập đoàn lớn, những cơ sở giáo dục và cơ quan chính phủ sử dụng để người dùng từ xa có thể an toàn kết nối với mạng riêng của cơ quan mình.
Khi kết nối được thiết lập, dữ liệu của bạn được truyền qua một kênh an toàn trên internet, che giấu địa chỉ IP thực giúp bảo vệ thông tin cá nhân khi bạn truy cập internet. VPN cho phép bạn duyệt web một cách riêng tư hơn và tránh được một số hạn chế trên internet như truy cập vào các trang web bị hạn chế hoặc vượt qua tường lửa.
VPN để làm gì? Công dụng của VPN
Khi đã hiểu được VPN là gì vậy thì VPN có công dụng thế nào? Thay vì gửi lưu lượng internet của bạn (thông tin bạn tìm kiếm, trang web bạn đã truy cập, tệp bạn đã tải lên hoặc tải xuống) trực tiếp đến Nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP), VPN sẽ định tuyến lưu lượng của bạn qua một máy chủ VPN trước. Khi dữ liệu của bạn đi qua máy chủ VPN, địa chỉ IP hiển thị sẽ là địa chỉ IP của máy chủ VPN.
Địa chỉ IP (Internet Protocol) là một chuỗi số định danh duy nhất được gán cho mỗi thiết bị kết nối vào mạng internet. VPN che giấu và thay đổi địa chỉ IP thiết bị bạn sử dụng thành địa chỉ máy chủ VPN. Điều này giúp ngăn chặn việc nhà cung cấp dịch vụ internet, chính phủ, hoặc hacker xem được hoạt động của bạn trên internet.
Vì sao bạn nên dùng VPN?
Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, việc bảo vệ thông tin cá nhân và đảm bảo an toàn trực tuyến càng quan trọng hơn bao giờ hết. VPN không chỉ có khả năng giúp bạn truy cập vào các nội dung bị chặn, bảo vệ thông tin cá nhân mà còn mang lại nhiều lợi ích khác:
Bảo vệ thông tin cá nhân
Thông tin nhạy cảm như email công việc, thông tin thanh toán và vị trí định vị có thể bị theo dõi và dễ bị lợi dụng, đặc biệt là trên mạng công cộng. VPN mã hóa dữ liệu của bạn và khiến bên thứ ba không thể đọc được chúng nếu không có chìa khóa mã hóa.
Làm việc từ xa
Hiện nay, làm việc remote đang trở thành một xu hướng với các nhân sự trẻ. Với VPN, những nhân viên làm việc từ xa có thể truy cập vào tài nguyên của công ty thông qua mạng kết nối riêng tư từ bất kỳ đâu, miễn là có kết nối internet. Điều này giúp tạo ra sự linh hoạt cho nhân viên, đồng thời đảm bảo rằng dữ liệu của công ty được bảo vệ an toàn.
Truy cập nội dung bị hạn chế
Một số trang web và dịch vụ chỉ hiển thị cho một số khu vực địa lý nhất định, điều này có nghĩa là không phải ai cũng có thể xem được nội dung đó. VPN ngụy trang vị trí của thiết bị bạn sử dụng và hiển thị như nó nằm ở một khu vực khác, ví dụ như một quốc gia khác. Nhờ đó, bạn có thể truy cập những nội dung bị hạn chế ở quốc gia của mình.
Ngăn chặn việc theo dõi của ISP và bên thứ ba
Các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) có thể theo dõi lịch sử duyệt web của bạn thông qua địa chỉ IP duy nhất của thiết bị của bạn. VPN giúp che giấu địa chỉ IP thực của bạn và thay thế nó bằng địa chỉ IP của máy chủ VPN. Điều này làm cho việc theo dõi và thu thập thông tin cá nhân của bạn trở nên khó khăn đối với các bên thứ ba.
Ngăn chặn giảm tốc độ kết nối (Data throttling)
Data Throttling là việc nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) giảm tốc độ kết nối internet của bạn sau khi bạn đã sử dụng một lượng dữ liệu nhất định trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này có thể làm cho việc xem video, tải xuống tập tin hoặc truy cập các trang web trở nên chậm hơn. Tuy nhiên, VPN che giấu thông tin về lưu lượng dữ liệu bạn sử dụng, ISP không thể theo dõi được việc sử dụng dữ liệu cụ thể của bạn và không thể thực hiện giảm tốc độ kết nối.
Nhược điểm của máy chủ ảo là gì?
VPN che giấu địa chỉ IP của bạn, mã hóa hoạt động duyệt web của bạn và cho phép bạn truy cập những nội dung bị chặn tại quốc gia của bạn. Tuy nhiên, VPN không giải quyết được mọi vấn đề. Quan trọng là bạn cần hiểu rõ nhược điểm của việc sử dụng VPN và tự quyết định xem có nên sử dụng hay không.
Không ẩn danh hoàn toàn
Ngay cả những VPN tốt nhất cũng không thể đảm bảo rằng giúp bạn ẩn danh trên internet. Hành vi duyệt web của bạn vẫn có thể tiết lộ danh tính thực của bạn. Nếu bạn đăng nhập vào Google hoặc Facebook, VPN sẽ không ngăn được các công ty này theo dõi hoạt động của bạn.
Ngoài ra, có rất nhiều kỹ thuật mà các nhà quảng cáo sử dụng để theo dõi bạn trên internet. Các trang web sử dụng các công cụ theo dõi và cookie để điều chỉnh dịch vụ của họ theo nhu cầu cụ thể của bạn. Chúng lưu trữ thông tin về bạn như tên và vị trí địa lý, và có thể được sử dụng để xác định bạn mặc dù có kết nối VPN.
Các dịch vụ VPN chất lượng đều phải trả phí
Nếu bạn muốn có một dịch vụ VPN chất lượng cao, bạn sẽ cần chi trả một khoản phí. Trên thực tế, bạn khó mà tìm được bất cứ dịch vụ nào làm được mọi điều bạn muốn mà không cần trả phí. Mặc dù vẫn tồn tại những ứng dụng VPN miễn phí, nhưng hầu hết chúng đều có chất lượng kém và nguy hiểm khi sử dụng. Hãy ưu tiên quyền riêng tư và bảo mật của bạn lên trên hết và loại bỏ mọi rủi ro không đáng có.
Làm chậm kết nối internet
Khi sử dụng VPN, dữ liệu của bạn sẽ được gửi đến máy chủ VPN trước khi được chuyển tiếp đến đích. Khoảng cách giữa bạn và máy chủ VPN càng xa, thời gian cần thiết để truyền dữ liệu càng lâu, dẫn đến tốc độ kết nối chậm hơn. Đôi khi máy chủ VPN cũng có thể bị quá tải nếu có quá nhiều người dùng đồng thời kết nối khiến tốc độ kết nối chậm hơn.
Không chặn được malware và tấn công mạng
Nhiều người hiểu lầm rằng VPN có thể bảo vệ chúng ta hoàn toàn trên nền tảng trực tuyến. Thực tế, VPN không phải là giải pháp toàn diện và bảo vệ bạn khỏi mọi cuộc tấn công mạng và các loại malware (phần mềm độc hại). Dù đang sử dụng VPN, bạn vẫn có thể bị tấn công bởi nhiều hình thức lừa đảo khác. Do đó hãy cẩn thận với các liên kết và những tệp mà bạn tải xuống.
Vậy khi nào nên sử dụng VPN?
Việc sử dụng VPN có thể được coi như một con dao hai lưỡi, không luôn là lựa chọn tốt và có thể có một số hạn chế và chi phí liên quan. Tuy nhiên, việc sử dụng VPN chỉ nên được áp dụng trong những trường hợp cần thiết như sau:
- Khi cần đảm bảo tính an toàn: Trong các tình huống nhạy cảm như giao dịch ngân hàng hoặc mua sắm trực tuyến, việc sử dụng VPN là cần thiết để bảo vệ thông tin cá nhân. Tránh thực hiện các giao dịch này trên các mạng công cộng, vì mức độ bảo mật không được đảm bảo.
- Khi cần kết nối riêng tư: Trong một số trường hợp, bạn có thể muốn truy cập vào các trang web bị chặn để tìm hiểu thông tin. Trong những trường hợp như vậy, VPN sẽ giúp bạn vượt qua các rào cản và duyệt web một cách riêng tư.
Vì vậy, mặc dù việc sử dụng VPN có nhược điểm như tốn chi phí hoặc giới hạn tốc độ khi sử dụng dịch vụ VPN miễn phí, nhưng nó vẫn được khuyến nghị chỉ trong những trường hợp cần thiết như đã đề cập ở trên.
Các giao thức thường dùng trong VPN
Có một số giao thức phổ biến được sử dụng trong công nghệ VPN để tạo ra kết nối an toàn và bảo mật. Việc lựa chọn giao thức phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và môi trường cụ thể. Sau đây là một số giao thức VPN mà người dùng thường gặp:
- OpenVPN: Đây là một trong những giao thức VPN phổ biến nhất và được công nhận về tính bảo mật và độ tin cậy. OpenVPN sử dụng mã hóa SSL/TLS để bảo vệ dữ liệu truyền qua mạng và hỗ trợ nhiều nền tảng, bao gồm cả máy tính và thiết bị di động.
- IPSec (Internet Protocol Security): IPSec là một giao thức VPN mạnh mẽ được sử dụng rộng rãi trong việc xây dựng kết nối mạng riêng ảo. Nó cung cấp các tính năng bảo mật như mã hóa dữ liệu và xác thực người dùng. IPSec thường được sử dụng cho việc kết nối site-to-site hoặc từ client đến gateway VPN.
- L2TP/IPSec (Layer 2 Tunneling Protocol/Internet Protocol Security): L2TP/IPSec là sự kết hợp giữa giao thức L2TP và IPSec. Giao thức này cung cấp một cơ chế để tạo kết nối an toàn và bảo mật giữa máy tính cá nhân và VPN server. L2TP/IPSec được hỗ trợ trên hầu hết các nền tảng và thiết bị.
- SSTP (Secure Socket Tunneling Protocol): SSTP là một giao thức VPN được phát triển bởi Microsoft. Nó sử dụng cơ chế mã hóa SSL/TLS để tạo kết nối VPN an toàn qua các cổng giao tiếp TCP 443, giúp vượt qua các rào cản đặt bởi các tường lửa và proxy.
- WireGuard: WireGuard là một giao thức VPN mới được phát triển nhằm cung cấp tốc độ cao, khả năng bảo mật và hiệu suất tốt. Nó được thiết kế để đơn giản hóa quá trình thiết lập và quản lý kết nối VPN. WireGuard hiện đang được sử dụng rộng rãi và được coi là một trong những giao thức tiên tiến nhất hiện nay.
Cách lựa chọn VPN tốt
VPN, hay mạng riêng ảo, là một công cụ quan trọng để bảo vệ thông tin của bạn khi bạn sử dụng internet. Đây là một số tính năng quan trọng mà một VPN tốt cần có:
- Ẩn địa chỉ IP: VPN giúp che giấu địa chỉ IP của bạn khỏi những người khác, bảo vệ quyền riêng tư của bạn khi bạn truy cập internet. Chỉ bạn và nhà cung cấp VPN mới thấy được thông tin này.
- Mã hóa dữ liệu: Một VPN cũng mã hóa dữ liệu của bạn, bao gồm lịch sử duyệt web, tìm kiếm và các thông tin lưu trữ (như cookies). Điều này ngăn chặn người khác từ việc đánh cắp thông tin cá nhân và tài chính của bạn.
- Chức năng “Kill switch”: Nếu kết nối VPN bị gián đoạn đột ngột, chức năng này sẽ dừng các ứng dụng hoạt động để ngăn chặn thông tin của bạn bị rò rỉ hoặc bị xâm nhập.
- Xác thực hai yếu tố: Đây là cách để đảm bảo chỉ những người được phép mới có thể truy cập vào kết nối an toàn. Bạn có thể cần nhập mật khẩu và mã được gửi đến điện thoại di động của bạn để xác nhận danh tính trước khi truy cập vào mạng VPN.
Tổng kết
Sử dụng VPN (Virtual Private Network) là một phương pháp để giúp bạn duyệt web một cách an toàn và riêng tư hơn. Hãy nhớ rằng, mặc dù VPN là một công cụ mạnh mẽ, nhưng cũng có những hạn chế, và việc hiểu rõ về chúng sẽ giúp bạn sử dụng VPN một cách hiệu quả nhất. Hy vọng bài viết của Web Chuyên Nghiệp đã giúp bạn hiểu được máy chủ ảo VPN là gì và đừng quên chia sẻ cho bạn bè cùng biết nhé!
Trần Tiến Duy. Sinh ra và lớn lên tại Vũng Tàu. Hiện tại Trần Tiến Duy đang là SEO Manager tại Miko Tech Agency Marketing và Giảng viên Digital Marketing với các khoá học SEO Website tại trường FPT Tp.HCM. Với hơn 5+ năm kinh nghiệm Quản lý đội ngũ nhân sự, training & Đào tạo về SEO/ Content Marketing.